ΕΝΩΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΒΟΛΟΥ & ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - Κρέατα. Πόσο ασφαλή είναι;

Πόσο η οικονομική κρίση έχει αλλάξει τις διατροφικές μας συνήθειες;
Μειώσαμε την κατανάλωση  κρέατος ή αναζητούμε κρέατα χαμηλότερης τιμής;
Μέση ετήσια κατανάλωση κρέατος ανά άτομο στην Ελλάδα
Συνολική  80 κιλά ανά άτομο το χρόνο   
- Μοσχαρίσιο κρέας 18 κιλά ανά άτομο (23%)
- Χοιρινό κρέας 25 κιλά ανά άτομο (31%)
- Αιγοπρόβειο 14 κιλά ανά άτομο (17%)
- Πουλερικά 15 κιλά ανά άτομο (19%)
- Αλλαντικά: 8 κιλά ανά άτομο ετησίως (10%)
Οι Έλληνες καταναλώνουν τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα κρέας αντί για μία ανά δύο εβδομάδες και 125 γραμμάρια κρέας την ημέρα μέση κατανάλωση αντί για 25 γραμμάρια που θα έπρεπε να καταναλώνουν οι ενήλικες. Οι πρωτεΐνες από όλα τα τρόφιμα που απαιτούνται στη διάρκεια της ημέρας είναι το βάρος του ατόμου Χ0,8 γραμμάρια (π.χ. 70 κιλά Χ 0,8=56 γραμμάρια).
Η κατανάλωση σε άτομα ηλικίας έως 30 ετών παρουσιάζει αυξητικές τάσεις, και στηρίζεται στο πρόχειρο φαγητό που προέρχεται από fast-foods. Αντίθετα, η  κατανάλωση κρέατος από μεγαλύτερες ηλικίες παρουσιάζει μείωση, και στηρίζεται στην οικιακή διατροφή.

Τα χρόνια της κρίσης φαίνεται να μην υπάρχει σημαντική μείωση στην κατανάλωση, αλλά στροφή σε φτηνότερα κρέατα, που όμως υστερούν σε ποιότητα όπως είναι τα επεξεργασμένα και τα κατεψυγμένα έτοιμα γεύματα.

 

Αυτάρκεια -  παραπλάνηση σχετικά με το ντόπιο

Συνολικά στο κρέας η αυτάρκεια ανέρχεται στο 56% περίπου. Συγκεκριμένα στο αιγοπρόβειο κρέας η αυτάρκεια είναι 93%, στα πουλερικά 80%, στο χοιρινό 28% και στο μοσχαρίσιο κρέας το 26%.
Είναι φανερό ότι στο χοιρινό και μοσχαρίσιο κρέας το 72% είναι εισαγόμενα. Στα επεξεργασμένα κρέατα (λουκάνικα, σαλάμια, κατεψυγμένα), στα έτοιμα γεύματα (ταβέρνες, σουβλατζίδικα, πιτσαρίες), στα τεμαχισμένα κρέατα των μάρκετ κλπ ο καταναλωτής δεν μπορεί να ελέγξει  την εντοπιότητα και την ποιότητα.

Μόνο στο κρεοπώλη με τεμαχισμό επί τόπου σφραγισμένων κρεάτων μπορεί να είναι σίγουρος (μπλε σφραγίδα που γράφει ΕΛΛΑΣ) για τα Ελληνικά κρέατα.
Έκθεση προβλέπει ότι η παραγωγή πρόκειται να μειωθεί και αυτό, όπως υποστηρίζει, θα οφείλεται στην οικονομική κρίση, τη δυσκολία δανεισμού, τα υψηλά επιτόκια και την υψηλή τιμή των ζωοτροφών (ιδίως του αραβοσίτου).    

Υποχρεωτικές ενδείξεις στα συσκευασμένα κρέατα

• όνομα του κομματιού • βάρος • τιμή ανά κιλό • αξία  • ημερομηνία συσκευασία  • ημερομηνία λήξης κατανάλωσης • αριθμός παρτίδας   • τόπος σφαγής και αριθμός πιστοποίησης του σφαγείου  • τόπος τεμαχισμού και αριθμό πιστοποίησης του εργοστασίου τυποποίησης - τόπος γέννησης και εκτροφής των ζώων από τα οποία προέρχεται το κρέας

Μεταλλαγμένες ζωοτροφές
Τα μεταλλαγμένα εισβάλλουν στην Ελλάδα κυρίως μέσα από τις εισαγωγές ζωοτροφών. Μόνο το 2011, η χώρα μας εισήγαγε 400.000 τόνους μεταλλαγμένης σόγιας που προορίζονταν για ζωοτροφή στα ζώα που παράγουν βασικά προϊόντα της διατροφής μας, όπως το γάλα, τα αυγά και το κρέας!
Πρέπει να θεσμοθετηθεί υποχρεωτική σήμανση στα κρέατα και τα γαλακτοκομικά ότι τα ζώα δεν εκτράφηκαν με γενετικά τροποποιημένες (μεταλλαγμένες) ζωοτροφές.
Η χώρα μας να επενδύσει στη καλλιέργεια ντόπιων ποικιλιών για ζωοτροφές όπως το κουκί, το ρεβίθι, το λούπινο, το μπιζέλι. Τα ψυχανθή αυτά φυτά δεν χρειάζονται λίπασμα και πότισμα και εμπλουτίζουν τα εδάφη.

Εντατική κτηνοτροφία
- Η ευζωία των παραγωγικών ζώων (συνθήκες εκτροφής όσο το δυνατόν πλησιέστερα στις φυσικές), θεωρείται από το 90% των καταναλωτών ιδιαίτερα σημαντική για την ασφάλεια και την ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων με βάσει τα αποτελέσματα έρευνας στη χώρα μας.

- Στην ίδια έρευνα η πλειοψηφία των ερωτηθέντων θεωρεί ότι τα κρέατα της εντατικής κτηνοτροφίας επιβαρύνονται:
α) από τη χορήγηση αντιβιοτικών ώστε να αποφεύγονται αρρώστιες που λόγω των συνθηκών διαβίωσης σε περιορισμένο χώρο, είναι πολύ συχνές
β) αυξητικών παραγόντων και συνθετικών ορμονών στα σιτηρέσια των ζώων για γρήγορη πάχυνση στο 1/3 του χρόνου των αντίστοιχων ελευθέρας βοσκής. 

- Το 65% των καταναλωτών   θεωρεί ότι το ‘βιολογικό κρέας’ υπερτερεί από το ‘συμβατικό’ και αποτελεί ένα εναλλακτικό, ασφαλή και ποιοτικό τρόπο παραγωγής τροφίμων

Έλεγχοι
Οι έλεγχοι των διοξινών στα ζωικά τρόφιμα και τις ζωοτροφές γίνονται αραιά και που και όχι οργανωμένα με βάση ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα. Οι διοξίνες είναι μια οικογένεια χημικών ουσιών εξαιρετικά ύποπτη για καρκινογενέσεις. Παράγονται από τη βιομηχανική παραγωγή χλωριωμένων παραγώγων καθώς και από την καύση ουσιών που περιέχουν χλώριο. Οι διοξίνες είναι λιποδιαλυτές και συγκεντρώνονται μέσω της τροφικής αλυσίδας στο λιπώδη ιστό των ζώων και των ανθρώπων.
Οι έλεγχοι για κατάλοιπα φαρμάκων (π.χ. αντιβιοτικών) και αυξητικών παραγόντων (π.χ. ορμονών) είναι ανεπαρκείς και πραγματοποιούνται κυρίως στα ντόπια κρέατα. Όσο για τα εισαγόμενα η εμπειρία με τα κρέατα αλόγου και τα μεγάλα διατροφικά σκάνδαλα δείχνει ότι και στην Ευρώπη οι έλεγχοι δεν είναι επαρκείς.
Αν όλα αυτά συνδυασθούν με το μεγάλο κομφούζιο αρμοδιοτήτων, την ουσιαστική έλλειψη προσωπικού και την ελλιπή υποδομή των εργαστηρίων, τότε μπορεί να βγει το συμπέρασμα πως δεν μπορεί κανείς ουσιαστικά να εγγυηθεί για την υγιεινή, την ποιότητα και την προέλευση των κρεάτων που διακινούνται στη χώρα.

Επιπτώσεις στην υγεία
Η υπερκατανάλωση κρέατος - ειδικά του επεξεργασμένου - εκτός από τη παχυσαρκία σχετίζεται άμεσα με την εμφάνιση των καρδιοαγγειακών συμβάντων και καρκίνων του παχέος εντέρου, του νεφρού, του προστάτη κλπ.
Τα τελευταία χρόνια η στροφή από τη Μεσογειακή στην δυτικού τύπου διατροφή είχε ως αποτέλεσμα η χώρα μας από την 1η θέση που κατείχε διεθνώς προ 40 ετών στο προσδόκιμο ζωής, να πέσει στην 8η θέση
Το κόκκινο κρέας είναι πλούσιο σε κορεσμένο λίπος, το όποιο  είναι ουσιαστικός εχθρός της καρδιάς, αυξάνοντας τα επίπεδα της κακής χοληστερόλης.
Έρευνες συσχετίζουν την κατανάλωση κόκκινου κρέατος με διάφορες μορφές καρκίνου. Οι ορμόνες, τα αντιβιοτικά, το κορεσμένο λίπος, οι διοξίνες, η επεξεργασία του κρέατος σε υψηλές θερμοκρασίες, σχετίζονται με την δημιουργία καρκινογόνων ουσιών.
Η παρουσία του λίπους στο κρέας αυξάνει κατά πολύ τη θερμιδική του αξία, καθιστώντας κύριο υπεύθυνο για τη παχυσαρκία.    

Έτοιμα φαγητά - επεξεργασμένα κρέατα
Τις περισσότερες φορές η μπριζόλα ή το κοτόπουλο σερβίρονται με πολύ αλάτι, μουστάρδα, κέτσαπ ή μαγιονέζα.  Επειδή έχουν τόσο ισχυρή γεύση 'καπελώνουν' τη γεύση του κρέατος και έτσι δεν νιώθεις τη γεύση του.
Το φαινόμενο αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο στα fast-food, τις πιτσαρίες και στα σουβλατζίδικα, όπου για να καλυφθεί το κακής ποιότητας κρέας, όπου υπάρχει, το υπερφορτώνουν με αλάτι και διάφορες σάλτσες και τυριά.
Τα έτοιμα γεύματα γενικά μπορεί να επιβαρύνονται ακόμα περισσότερο από τον τρόπο παρασκευής τους (τρανς λιπαρά). 
Το επεξεργασμένο κρέας, όπως τα μπιφτέκια, τα λουκάνικα και τα σαλάμια, είναι επιβλαβή κυρίως λόγω του ζωικού κορεσμένου λίπους που «κρύβουν», των συντηρητικών, του αλατιού αλλά και των νιτρωδών ενώσεων που περιέχουν.

Η μείωση κατανάλωσης κρέατος στερεί τον οργανισμό από πρωτεΐνες;
Το κόκκινο κρέας περιέχει ίση ποσότητα πρωτεϊνών με το στήθος κοτόπουλου ή τα ψάρια. Μπορούμε να καλύψουμε τις ανάγκες του οργανισμού μας σε πρωτεΐνες καταναλώνοντας όσπρια, ξηρούς καρπούς και προϊόντα ολικής άλεσης (δημητριακά, αμυλώδη κ.λπ.) στις ενδεδειγμένες ποσότητες και συνδυασμούς. Οι πρωτεΐνες των φυτικών πηγών δεν περιέχουν όλα τ' απαραίτητα αμινοξέα και πρέπει να τις καταναλώνουμε σε συνδυασμό με μία άλλη (καρύδια και ρύζι, λαχανικά και σιτάρι, όσπρια και ρύζι κ.α.). 

Χορτοφαγία
Η αυστηρή χορτοφαγία μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ανεπαρκή πρόσληψη ορισμένων θρεπτικών συστατικών όπως βιταμίνης Β12, σιδήρου, βιταμίνης D, ψευδαργύρου και ιωδίου που πρέπει να αναπληρωθούν με διατροφικά συμπληρώματα και έξυπνους διατροφικούς χειρισμούς.
Η χορτοφαγία δεν συνιστάται στις εγκύους, στα παιδιά και στους εφήβους επειδή βρίσκονται στην περίοδο της ανάπτυξης, καθώς και σε όσους πάσχουν από νοσήματα που συνοδεύονται από ειδικές διατροφικές ανάγκες.

Τι να προσέχουμε:

- Ιδιαίτερη βαρύτητα πρέπει να δίνεται στο στάδιο της προετοιμασίας του μαγειρέματος των κρεάτων, καθώς όλα τα προϊόντα διατροφής πρέπει να αντιμετωπίζονται ως δυνάμει πηγές επικίνδυνων βακτηρίων και μικροοργανισμών. Τα κρέατα πρέπει να μαγειρεύονται ή να ψήνονται καλά, ενώ οι επιφάνειες που ακουμπήσαμε τα νωπά κρέατα να καθαρίζονται πολύ καλά.
- Για να αποφύγουμε το σχηματισμό επικίνδυνων αρωματικών πολυκυκλικών υδρογονανθράκων κατά το ψήσιμο του κρέατος στη σχάρα ρίχνουμε στα κάρβουνα λεμόνι και τα ψήνουμε αργά σε σχετική απόσταση.

Κατά σειρά πρέπει να προτιμούμε:
- λευκά κρέατα (κοτόπουλο, κουνέλι, γαλοπούλα) χωρίς λίπος 1 φορά την εβδομάδα
- κόκκινο κρέας (μοσχάρι, χοιρινό, αιγοπρόβειο) χωρίς λίπος 1 φορά στις 2 εβδομάδες,
Λιπαρά ψάρια 2 φορές την εβδομάδα, όσπρια 1 φορά την εβδομάδα, λαδερά 1 φορά την εβδομάδα, φρούτα και λαχανικά κάθε μέρα.

Να αποφεύγουμε τα επεξεργασμένα κρέατα λουκάνικα, σαλάμι, μπέικον, ζαμπόν ή άλλα αλλαντικά και ακόμη περισσότερο τα έτοιμα φαγητά.