ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ: Μείωση πλαστικής σακούλας, για προστασία περιβάλλοντος και εξοικονόμηση χρημάτων

«Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ χαιρετίζουμε την υπερψήφιση από την Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, την Τρίτη 28/4/2015, του Κανονισμού για δραστικό περιορισμό της κοινής, ελαφριάς πλαστικής σακούλας μεταφοράς προϊόντων σε ποσοστά 80-90%. Οι κοινές, ελαφριές πλαστικές σακούλες αποτελούν μια περιττή σπατάλη φυσικών πόρων (αφού παράγονται με πρώτη ύλη το πετρέλαιο). Η μείωση τους  είναι αναγκαία για λόγους περιβαλλοντικούς, οικονομικούς και ηθικούς. Οι Πράσινοι αλλά και χιλιάδες πολίτες σε όλη την Ευρώπη αγωνιστήκαμε για μια τέτοια ιστορική απόφαση», δήλωσε ο Νίκος Χρυσόγελος, συν-επικεφαλής των ΠΡΑΣΙΝΩΝ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ.

«Οι πλαστικές σακούλες αντιπροσωπεύουν έναν σοβαρό κίνδυνο για το περιβάλλον. Πολλά πουλιά και ζώα, μεταξύ άλλων και απειλούμενα είδη, όπως η θαλάσσια χελώνα, παγιδεύονται ή πνίγονται εξαιτίας των πλαστικών σακουλών που υπάρχουν πλέον σε μεγάλες ποσότητες στο περιβάλλον και στη θάλασσα. Εξάλλου, τα πλαστικά, ιδιαίτερα τα μικρο-πλαστικά και οι σακούλες, προσροφούν από το θαλάσσιο περιβάλλον κι άλλες υπάρχουσες εκεί τοξικές ουσίες, μεταφέροντάς τις στην τροφική αλυσίδα, όταν καταπίνονται από θαλάσσια είδη», επισήμανε ο Μάνος Δασενάκης, υπεύθυνος των ΠΡΑΣΙΝΩΝ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ για θέματα θαλάσσιας πολιτικής. 

«Οι πλαστικές σακούλες μιας χρήσης αντιπροσωπεύουν το χειρότερο παράδειγμα της μη-βιώσιμης, υπερκαταναλωτικής κοινωνίας και την μεταφορά του περιβαλλοντικού και οικονομικού κόστους στους πολίτες. ΟΙ πολίτες πληρώνουν τις πλαστικές σακούλες μέσω των προϊόντων που αγοράζουν, δεν τις παίρνουν δωρεάν, πληρώνουν το κόστος συλλογής των σκουπιδιών που πετάγονται δεξιά και αριστερά, πληρώνουν το κόστος των πρώτων υλών που σπαταλιούνται», υπενθυμίζει ο Αλέξανδρος Λασκαράτος, υπεύθυνος των ΠΡΑΣΙΝΩΝ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ για θέματα οικολογικής πολιτικής.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση χρησιμοποιούνται κάθε χρόνο 100.000.000.000 πλαστικές σακούλες, συνήθως, μια και μόνη φορά στην μεταφορά των αγορών μας. Κατά μέσον όρο χρησιμοποιούνται στην ΕΕ περίπου 200 σακούλες ανά κάτοικο. Υπάρχουν, όμως, χώρες όπου χρησιμοποιούνται πάνω από 600 σακούλες κατά μέσον όρο ανά κάτοικο, ενώ σε άλλες έχει περιοριστεί σημαντικά η χρήση τους. Η Ελλάδα βρίσκεται περίπου στο μέσον. Υπολογίζουμε ότι:

-          πάνω από 60.000 τόνοι πλαστικού καταλήγουν μέσω της πλαστικής σακούλας στο περιβάλλον ή σε χώρους ταφής των απορριμμάτων στην Ελλάδα.

-          κάθε νοικοκυριό πετάει στα σκουπίδια αρκετές δεκάδες ευρώ λόγω πλαστικής κι άλλης συσκευασίας μιας χρήσης,

-          συνολικά οι πλαστικές σακούλες μιας χρήσης  - ένα προϊόν που χρησιμοποιείται μία ή το πολύ δυο φορές – κοστίζουν στις επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά πάνω από 30.000.000 ευρώ ετησίως,

Χώρες όπως η Ιρλανδία πέτυχαν μείωση της χρήσης πλαστικής σακούλας μιας χρήσης κατά 80% με εφαρμογή πολιτικής χρέωσής της χωριστά, στο ταμείο. Ορισμένες άλλες χώρες έχουν απαγορεύσει τη χρήση πλαστικής σακούλας. Εναλλακτικές λύσεις απέναντι στην πλαστική σακούλα μιας χρήσης υπάρχουν, είτε με επαναχρησιμοποίηση πολλές φορές της ίδιας πλαστικής σακούλας ή πιο ανθεκτικής πλαστικής ή υφασμάτινης.

Τόσο οι πολίτες όσο και οι επιχειρήσεις και η διοίκηση πρέπει να εφαρμόσουν πιστά τον νέο Κανονισμό που προβλέπει είτε χρέωση της χρήσης πλαστικών σακουλών χωριστά στο ταμείο (και όχι ενσωμάτωση του κόστους τους μέσω των προϊόντων) είτε υιοθέτηση μέτρων που θα διασφαλίζουν ότι κατά μέσον όρο κάθε πολίτης περιορίζει την κατανάλωση πλαστικών σακουλών σε 90 το πολύ μέχρι το 2019 και σε λιγότερες από 40 το αργότερο μέχρι το 2025 , και μετά. Τα Κράτη Μέλη θα πρέπει να υποβάλλουν ετήσιες εκθέσεις, ξεκινώντας 36 μήνες μετά την έναρξη ισχύος της νομοθεσίας, για την ετήσια κατανάλωση πλαστικών σακουλών μεταφοράς, σύμφωνα με κοινή μεθοδολογία.

Στη χώρα μας προωθήθηκε ως δήθεν «φιλική στο περιβάλλον» μια σακούλα που βασίζεται σε τεχνολογία που διασπάει κάτω από ορισμένες συνθήκες το απλό πλαστικό σε μικρά κομματάκια (φωτο ή «οξο-διασπώμενες» πλαστικές σακούλες μεταφοράς). Οι σακούλες αυτές όμως δεν καταστρέφονται αλλά μόνο διασπώνται σε πολύ μικρά κομματάκια, με αποτέλεσμα να διασκορπίζονται στον χώρο μικρο-πλαστικά  που γίνονται εύκολα τροφή των διαφόρων ζώων ή επιβαρύνουν το περιβάλλον. Ο νέος κανονισμός προβλέπει μέτρα για αποφυγή παραπλανητικής διαφήμισης κι επισήμανση των βιο-αποικοδομήσιμων και λιπασματοποιήσιμων πλαστικών σακουλών μεταφοράς.

Ένα σύντομο ιστορικό  

Το 2012 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε διαβούλευση με τους ευρωπαίους πολίτες για να δει τις απόψεις τους σχετικά με τις πλαστικές σακούλες. Μια μεγάλη πλειοψηφία  πολιτών κινητοποιήθηκε τότε για την δραστική μείωση της πλαστικής σακούλας. Με πρωτοβουλία των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο κινήθηκε η διαδικασία για τον ευρωπαϊκό Κανονισμό  με εισηγήτρια την πράσινη ευρωβουλευτή Margrete Auken (Δανία). Στις 10/3/2014 οι ευρωβουλευτές της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων του Ευρωκοινοβουλίου υπερψήφισαν την έκθεση για μείωση της πλαστικής σακούλας. Οι πράσινοι ευρωβουλευτές (τότε) Margrete Auken (Δανία), Νίκος Χρυσόγελος (Ελλάδα) και Sandrine Belier (Γαλλία) οργάνωσαν κδηλώσεις και στήριξαν τη συγκέντρωση χιλιάδων υπογραφών από κινήσεις πολιτών σε διάφορες  χώρες. Μετά την απόφαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, ξεκίνησε ο τριμερής διάλογος Ευρωκοινοβουλίου, Συμβουλίου και Κομισιόν για οριστικοποίηση του Κανονισμού και τελικά επιτεύχθηκε συμφωνία παρά τις αντιρρήσεις της Κομισιόν, στην διάρκεια της Ιταλικής προεδρίας.  Η Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου επικύρωσε το αποτέλεσμα του διαλόγου στις 28/4/2015 και έτσι θα τεθεί σε ισχύ ο ευρωπαϊκός Κανονισμός το αργότερο το 2018.