ΚΕ.Π.ΚΑ. - 10η έκδοση του πίνακα αποτελεσμάτων των καταναλωτικών αγορών

Από το 2008, η Γενική Διεύθυνση Υγείας και Καταναλωτών δημοσιεύει, σε τακτικά χρονικά διαστήματα, τους πίνακες αποτελεσμάτων για τους καταναλωτές, που δείχνουν πως λειτουργεί η Ενιαία Αγορά, για τους Ευρωπαίους καταναλωτές και προειδοποιούν για πιθανά προβλήματα. Υπάρχουν δυο είδη πινάκων:

·            Ο πίνακας αποτελεσμάτων, για τις καταναλωτικές συνθήκες, που δίνει στοιχεία, για την κατάσταση των καταναλωτών, σε εθνικό επίπεδο, για το διασυνοριακό εμπόριο και την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου.

·            Ο πίνακας αποτελεσμάτων, για τις καταναλωτικές αγορές, που παρακολουθεί τις επιδόσεις συγκεκριμένων καταναλωτικών αγορών.

 

Η 10η έκδοση του πίνακα αποτελεσμάτων αξιολογεί τις επιδόσεις 52 τομέων της αγοράς καταναλωτικών αγαθών, που αντιστοιχούν στο 60% των συνολικών εξόδων των νοικοκυριών. Για την αξιολόγηση χρησιμοποιούνται κριτήρια όπως: η δυνατότητα σύγκρισης προσφορών, η εμπιστοσύνη, τα προβλήματα, τα παράπονα, η συνολική ικανοποίηση, η ύπαρξη πολλών ή όχι επιλογών, η δυνατότητα αλλαγής παρόχου κ.λ.π. Λαμβάνονται, επίσης, υπόψη, οι εθνικές, οι κοινωνικές και οι δημογραφικές διαφορές, στην αξιολόγηση των αγορών. Συλλέγονται στοιχεία, για τις διαφορές τιμών, ανάμεσα στα κράτη-μέλη, για τα παράπονα, που κατατίθενται καθώς και στοιχεία για την ασφάλεια των αγαθών.

 

Οι πίνακες αποτελεσμάτων είναι ένα βασικό βοήθημα αυτών, που λαμβάνουν αποφάσεις, για να εντοπίσουν τους προβληματικούς τομείς της αγοράς και να καταστρώσουν στρατηγικές και πολιτικές, για τη διόρθωση των προβλημάτων.

 

Η γενικότερη εκτίμηση των καταναλωτών, για τις επιδόσεις όλων των τομέων της αγοράς, σε όλα τα κράτη μέλη, έχει βελτιωθεί, ελαφρά, ανάμεσα στο 2012 και στο 2013, συνεχίζοντας την τάση βελτίωσης, από το 2010. Όμως, η κατάσταση διαφέρει, σημαντικά, από τομέα σε τομέα και από κράτος σε κράτος.

 

Οι τομείς των προϊόντων παρουσιάζονται να λειτουργούν, πολύ καλύτερα, από τους τομείς των υπηρεσιών, αν και το χάσμα ανάμεσά τους μικραίνει. Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών, στις επιχειρήσεις είναι η χαμηλότερη, στους τομείς, όπου η πληροφόρηση των καταναλωτών είναι προβληματική. Τα περισσότερα παράπονα παρουσιάζονται, στον τομέα των τηλεπικοινωνιών. Η αλλαγή παρόχου φυσικού αερίου, ηλεκτρικού ρεύματος και ενυπόθηκου δανείου είναι η πλέον δύσκολη.

 

Η αγορά των καταναλωτικών προϊόντων, που πρέπει να μεταφερθούν, γρήγορα στους καταναλωτές (π.χ. εφημερίδες, τρόφιμα κ.λπ.) λαμβάνει την καλύτερη αξιολόγηση, αν και το κρέας, τα προϊόντα κρέατος, τα φρούτα και τα λαχανικά λαμβάνουν πολύ χαμηλή βαθμολογία. Η αγορά προϊόντων, με μεσαία διάρκεια, βαθμολογείται ελαφρά αρνητικότερα, με τα ρούχα και τα παπούτσια να λαμβάνουν τη χαμηλότερη βαθμολογία, σε αυτόν τον τομέα. Τα προϊόντα αυτοκίνησης παραμένουν ο χειρότερος τομέας της αγοράς, με τα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα και τα καύσιμα να καταλαμβάνουν τις τελευταίες θέσεις του πίνακα, για τα προϊόντα.

 

Στις υπηρεσίες, ο τομέας των υπηρεσιών αναψυχής λαμβάνει την πιο θετική αξιολόγηση και ακολουθούν οι ασφαλίσεις και οι δημόσιες μεταφορές. Οι τραπεζικές υπηρεσίες παραμένουν ο πιο προβληματικός τομέας της αγοράς, με τα επενδυτικά προϊόντα και τα ενυπόθηκα δάνεια να καταλαμβάνουν τις τελευταίες θέσεις του πίνακα, για τις υπηρεσίες. Οι τηλεπικοινωνίες και οι υπηρεσίες κοινής ωφέλειας (ειδικά ηλεκτρικό ρεύμα και φυσικό αέριο) βαθμολογούνται άσχημα, από τους καταναλωτές.

 

Ο τομέας αγοράς κρέατος παρουσιάζει τη μεγαλύτερη πτώση, στην αξιολόγησή του, από τους καταναλωτές, ανάμεσα στο 2012 και στο 2013, ειδικά στις χώρες, που υπήρξε το σκάνδαλο με το αλογίσιο κρέας. Από την άλλη πλευρά, οι σιδηροδρομικές υπηρεσίες παρουσίασαν σημαντική βελτίωση.

 

Γενικά, η αγορά φαίνεται να λειτουργεί καλύτερα στα 15 παλιά κράτη-μέλη, από ό,τι στα 13 νέα. Οι εργάτες, οι άνεργοι και οι αυτοαπασχολούμενοι αξιολογούν, χειρότερα, την αγορά, ενώ οι σπουδαστές δίνουν τις υψηλότερες βαθμολογίες. Οι άνδρες είναι λιγότερο θετικοί, από τις γυναίκες, στους περισσότερους τομείς. Οι μεσήλικες καταναλωτές είναι, επίσης, λιγότερο θετικοί, από τους νέους και τους υπερήλικες. Όσο ανεβαίνει το επίπεδο εκπαίδευσης, τόσο θετικότερη είναι η αξιολόγηση της αγοράς.

 

Παρότι τα χάσματα τιμών, ανάμεσα σε κράτη-μέλη, έχουν μειωθεί, εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικές διαφορές. Γενικά, οι τιμές είναι χαμηλότερες, στα νέα κράτη-μέλη.

 

Από το 2010, έχει παρουσιαστεί σημαντικότατη αύξηση των εθνικών φορέων, που καταθέτουν, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα δεδομένα των παραπόνων και των καταγγελιών, που δέχονται.

 

Τα υλικά κατασκευών, ο εξοπλισμός για αθλητισμό και για διασκέδαση και τα έπιπλα είναι οι κατηγορίες προϊόντων, που εμπλέκονται, περισσότερο, σε τραυματισμούς και ατυχήματα. Τα ρούχα, τα παιχνίδια, τα φρούτα και τα λαχανικά είναι οι κατηγορίες των προϊόντων, που βρίσκονται στις πρώτες θέσεις των δύο συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης, για κίνδυνο (RAPEX και RASFF), με ποσοστά πάνω από 20%.

 

Με βάση την 10^η έκδοση, του πίνακα αποτελεσμάτων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προχωρήσει, σε δύο μελέτες:

-      Αγορά ηλεκτρικού ρεύματος.

-      Ανάγνωση και κατανόηση συμβατικών όρων και προϋποθέσεων, από τους καταναλωτές.